فروشگاه اینترنتی به سایتی گفته می شود که در آن کالا یا خدماتی به صورت آنلاین ارائه شود. می خواهیم ۵ سایت جالب که به اکوسیستم اقتصادی آنلاین کمک کردند را تحلیل کنیم و ویژگی های هر کدام را مشخص کنیم. پیش از اینکه شروع به مطالعه این سایت ها کنید توجه داشته باشید که موسسین این سایت ها هر کدام با تجربه و بینش عمیقی وارد شده اند که حاصل چند سال شکست و پشتکار امیدوارانه است. ممکن است شما تجربه فروشگاه اینترنتی داشته اید و موفقیت چشمگیری بدست نیاوردید. این تجربه تلخ نباید حس منفی در شما ایجاد کند که من نمی توانم! موضوع این است که با مداومت در تلاش و بررسی درس های گذشته شما به استراتژی مناسبی برای نفوذ به بازار، ایجاد مزیت رقابتی و وفادار سازی مشتریان خواهید شد. امیدوارم از بررسی این سایت ها لذت ببرید.

دیجی کالا

دیجی کالا نزدیک به ۱۰ سال است که فعالیت خود را شروع کرده است و در این مدت رشد چشمگیری داشت. دیجی کالا کار خود را با تولید محتوای تخصصی و نوشتن نقد و بررسی محصولات دیجیتال شروع کرد. در ابتدا تنوع محصول اندکی داشت و بیشتر به منبع اطلاعاتی برای افراد تبدیل شد. افراد از طریق دیجی کالا اطلاعات دقیق کسب می کردند و سپس برای خرید به بازار می رفتند. با این حال دیجی کالا تاثیر زیادی در فرهنگ خرید اینترنتی ایران داشته است. چرا که در زمانی که فروشگاه های زرد به فروش محصولات با کیفیت پایین مشغول بودند، دیجی کالا پایه فروش محصول با کیفیت به همراه خدمات مطلوب و ضمانت را به فضای اینترنت ایران وارد کرد.

بر اساس مجله اکونومیست در سال ۲۰۱۴ دیجی کالا با سرمایه ۱۵۰ میلیون دلار در رتبه اول شرکتهای اینترنتی ایران قرار گرفت. که تا سال ۲۰۱۶ این میزان ظاهراً به ۵۰۰ میلیون دلار ارزش رسیده است.

مطمئناً دیجی کالا در سال ۹۱ با ورود سرمایه گذاری مثل صندوق سرمایه گذاری سرآوا، توانست سرمایه ای خوبی جذب و پشتیبانی گسترده ای را فراهم کند. ارائه حمل و نقل رایگان در گذشته یکی از دلایل استقبال مردم به این فروشگاه بود. بعد از سر و صدای زیاد دیجی کالا رفته رفته رقبای دیگر برای بدست آوردن سهم بیشتر در بازار وارد بازی شدند اما هنوز نیز دیجی کالا در سطح بالاتری ظاهر شده است.

دیجی کالا در حال گسترش کالاهای خود است و دیگر از فضای فقط دیجیتالی در حال فاصله گرفتن است. شخصاً فکر می کنم که این موضوع در آینده به برند دیجی کالا که بر پایه محصول دیجیتال متمرکز است آسیب خواهد رساند.

میزان ترافیک دیجی کالا بسیار بالا است و رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. ماهانه ۱۴ میلیون کاربر از دیجی کالا بازدید می کنند. وجود بخش های محتوایی عالی در دیجی کالا مثل DigiKala TV و DigiKala Mag باعث استقبال کاربران و حضور بیشتر آنها در سایت شده است. به طوری که بصورت میانگین هر کاربر حدود ۱۰ دقیقه در سایت دیجی کالا می ماند که این نشان دهنده جذابیت آن است.

DigiKala Mag

مجله ای آنلاین با موضوعات مختلف است. خوشبختانه این مجله آنلاین تمرکز بیشتری روی محصول دیجیتال دارد تا دیگر محصولات.

DigiKala TV

بخشی از سایت دیجی کالا است که به نقد و بررسی محصولات دیجیتال به صورت ویدئویی پرداخته است تا با کیفیت بهتری اطلاعات مفید را در اختیار علاقه مندان قرار دهد.

کمپین های تبلیغاتی و بازاریابی مختلف و زیادی در دیجی کالا جریان دارد. از کمپین یلدا بگیرید تا بازی سازی و سیستم باشگاه مشتریان برای وفادار سازی خرید کننده ها، همگی در کنار هم باعث شده اند که لحظه ای دیجی کالا بیکار ننشیند!

دیجی کالا در ایجاد تجربه لذت بخش خرید نیز پیشگام بوده است، در ابتدا پس از خرید با شما تماس تلفنی گرفته می شد و از خرید شما تشکر می کردند. اما به دلیل گسترش کار این موارد با ایده های دیگری جایگزین شد.

موضوع جالب دیگر تلاش دیجی کالا برای ورود به حوزه حمل و نقل کالا توسط ربات های پرنده است. دیجی کالا از مسابقات ربات های پرنده حمایت های خوبی انجام داده است و ظاهراً علاقه مند است در آینده محصولاتش را با ربات های پرنده به مشتریان برساند.

جالب این است که ۶۳% از بازدیدکنندگان مستقیماً وارد سایت دیجی کالا می شوند و تبلیغات دیجی کالا نسبت به رقبا کمتر است. این نشان دهنده تبدیل شدن به مرجع بازار و جا افتادن در بازار آنلاین است.

چه موانعی بر سر راه بود؟

دیجی کالا جزو اولین ها بود بنابراین اصطلاح جاده صاف کن به انها باید اطلاق شود. نه قانون مناسبی در تجارت الکترونیک وجود داشت و نه فرهنگ مناسبی در ایران وجود داشت. اثبات درستی و کیفیت خوب در بازاری پر از سایت های ضعیف کار سختی بود! سرمایه زیادی نیز در اختیار موسسین دیجی کالا نبود اما این عوامل باعث نشد آنها راهی مثل بقیه بروند. آنها خود را تبدیل به مرجع کردند و از ترفندهایی برای اولین بار استفاده کردند تا ترس از خرید آنلاین را در ایران کم کنند. خوشحالم که موفق شدند.

بامیلو

بامیلو عمری کمتر از ۳ سال دارد و تازه وارد بازار شده است. اما این سایت به همراه سایتهایی مثل بدوفود، اسنپ، اسکانو و پین تا پین از سرمایه گذاری های پروژه راکت اینترنت در ایران است. بامیلو با پشتوانه خوب مالی وارد بازار شد و تمرکز بیشتری بر روی پوشاک داشت اما رفته رفته کیفیت خدمات و تنوع محصولات خودش را بهتر کرد و در حال حاضر تلاش می کند خود را به صدر جدول برساند. برعکس دیجی کالا که بیشتر تبلیغات خود را با شبکه تبلیغ ایرانی به نام A Network گره زده است، بامیلو تبلیغات خود را با شرکت گوگل و Ads Terra انجام می دهد.

بامیلو نیز با سرمایه گذاری در خدمات کمی متفاوت عملکرده است. ۳۰ روز فرصت بازگشت کالا را به مشتریان خود داده است که این باعث احساس اطمینان بیشتر در خرید می شود. برندهای معتبر و خوبی را گردآوری کرده است که باعث مرجع شدن بامیلو خواهد شد. نرم افزار هوشمند موبایل و تبلت مناسبی دارد که باعث سهولت کاربران می شود. اما باید اعتراف کرد که ظاهر سایت شلوغ است و تجربه لذت بخشی به کاربران نمی دهد.

اگر شما از یکی از شرکت های راکت اینترنت استفاده کنید آنها با ترفندهای جالبی سعی می کنند شما را به سمت خدمات دیگرشان هدایت کنند. مثل اینکه شما از بامیلو خرید می کنید و آنها پیشنهاد خرید یک غذای خوشمزه از بدوفود را به شما می دهند.

ماهانه ۵ میلیون بازدید از سایت دارد که میزان ترافیک بالایی است. بامیلو رتبه ۱۱ ایران را از لحاظ میزان بازدید کاربران به خود اختصاص داده است. در ۶ ماه گذشته چندین پله صعود داشته که این اتفاق به لطف انواع تبلیغات اینترنتی آنها است. حدود ۴۰% از کاربران بامیلو از طریق تبلیغات و ۲۵% از طریق لینک های دیگر وارد این سایت می شوند که این نشان دهنده این است که هنوز آنطور که باید برند بامیلو در بازار آنلاین ایران جا نیفتاده است.

چه موانعی بر سر راه بود؟

بامیلو رقیبی بسیار بزرگ داشت به نام دیجی کالا، او باید تلاش کند که مشتریان وفاداری را که خرید اینترنتی را با دیجی کالا درک کردند را از او جدا کند. این کار بسیار هزینه بر است و نیازمند استراتژی بازاریابی و پشتکار و تحمل است. ضمانت ۳۰ روزه یا ارسال رایگان محصول و خدمات دیگر که بامیلو ارائه می کند برای رقابت با غولی به نام دیجی کالا است.

کلاب ورزش

کلاب ورزش حدود ۲ سال است که به وجود آمده است، اما با خدمات تخصصی پوشاک و لوازم ورزشی جایگاه منحصر بفردی برای خود ساخته است. در بازاریابی اصطلاح نیچ به گوشه ای از بازار گفته می شود که شما آن گوشه را خالی از رقیب پیدا می کنید و یا می توانید خدمات مناسب و بی رقیبی ارائه کنید به شکلی که آن قسمت از بازار را تصرف می کنید.

کاری که کلاب ورزش قصد دارد انجام دهد دقیقاً همین است. روی علاقه مندان به ورزش و سلامتی تمرکز کرده است و نخواسته رقیب مستقیم بامیلو یا دیجی کالا شود. موسس کلاب ورزش سایت دیگری به نام پینه دوز هم دارد که فروشگاه محصولات دیجیتال است اما آنقدر آگاه بوده است که این دو را از هم جدا نگه دارد. پشتوانه کلاب ورزش نیز تا حدودی خارجی است و به شرکت (کیان تک) باز می گردد. این شرکت در ایران و منطقه CIS (کشورهای شوروی سابق) کارهای مختلف صنعتی و بازرگانی مختلفی انجام می دهد که ظاهراً کلاب ورزش یکی از سرمایه گذاری های آنها است.

کلاب ورزش ظاهر شکیل، راحت و ساده ای دارد که باعث دسترسی سریع کاربر به محصول مورد علاقه اش می شود. موضوعی که مطمئناً باید توجه کرد تخصص این سایت در ابزار حرفه ای ورزشی است، مطمئناً نیاز به حرفه ای های ورزش برای دسته بندی محصولات وجود دارد که کلاب ورزش ظاهراً از پس آن برآمده است.

ماهانه حدود ۲۰۰ هزار نفر کاربر از سایت کلاب ورزش دیدن می کنند که باعث شده رتبه بازدید این سایت در ایران ۱۱۳۶ شود. برای شروع کار با توجه به اجناس کلاب ورزش که ارزان نیست رتبه خوبی کسب شده است. البته در ۴ ماه اخیر تبلیغات اینترنتی زیادی روی این سایت انجام شده و ۷۰% از کاربران از طریق تبلیغات وارد شده اند.

چه موانعی بر سر راه بود؟

جا انداختن خرید محصولات ورزشی تخصصی و با کیفیت بالا در بازار زمانبر است. شما رقبای غیر مستقیم بزرگی مثل دیجی کالا، بامیلو و غیره دارید. هر لحظه رقبای جدید به بازار می آیند و اگر تمایزی را ایجاد نکنید مطمئناً بقای شما به خطر می افتد. ورزش کلاب ابتدای مسیر است و باید دید که از این چالش چگونه خارج می شود.

علی بابا

علی بابا (Alibaba.com) سایت معروف چینی که موسس آن جک ما است را با علی بابای ایرانی اشتباه نگیرید!

علی بابا (Alibaba.ir) یک سایت ایرانی و مربوط به رزرو بلیط آنلاین است. این سایت کمتر ۵ سال سن دارد. این سایت جزو پیشتازان رزرو آنلاین در ایران است و در حال حاضر رشد بسیار خوبی را تجربه می کند. علی بابا رزرو بلیط هواپیما، قطار و اتوبوس را ارائه می کند که باعث سهولت کاربران شده است. در حال حاضر شرکت های مسافرتی هوایی زیادی در ایران به سمت خدمات آنلاین رفته اند که مطمئناً در چند سال آینده بازار رقابتی ایجاد می شود اما علی بابا سعی کرده است با ساخت مزیت از بازار فاصله بگیرد. یکی از این مزیت ها تضمین اعتبار بلیط های چارتر است. که باعث اطمینان خاطر مشتریان و دهان به دهان منتقل شدن مزیت علی بابا می شود.

صنعت گردشگری یکی از صنایع پرسود در ایران و جهان است. هنوز خلاء های زیادی در این صنعت وجود دارد که می توان در فضای آنلاین روی آنها کار کرد. علی بابا شرکتی است که با این خلاء مواجه شد و سعی کرد راه حلی برای آن پیدا کند و پاداش خود از حل آن را گرفت. علی بابا در پی گسترش محصولات و خدمات خود به صورت جدا از هم سایتی با نام جاباما ساخته است که در این سایت رزرو آنلاین هتل را ارائه می کند. همانطور که در مورد کلاب ورزش توضیح دادم جدا کردن خدمات تخصصی به جایگاه سازی برند ما در ذهن مشتریان کمک می کند و سایت ما را تبدیل به بازاری پر از محصولات مختلف و گیج کننده نمی کند.

ماهانه ۷۶۰ هزار کاربر از سایت علی بابا دیدن می کنند و رتبه ۲۰۲ ایران را نصیب این سایت کرده اند. نکته جالب توجه میزان بازدیدکنندگان ورودی از طریق موتورهای جستجو مثل گوگل است که به ۴۰% می رسد. این نشان دهنده سرمایه گذاری خوب و عاقلانه علی بابا روی سئو (SEO) است. نوشتن مقالات مفید و استفاده از متخصصین سئو باعث شده است که علی بابا در نتایج جستجوی گوگل در رتبه خوبی قرار بگیرد.

معمولا سیستم های رزرو همه پروازها و زمانها را در یک صفحه صرفاً فهرست می کنند و شما باید در آن شلوغی اطلاعات پرواز مورد نظرتان را جستجو کنید. یکی از تمایزهای خوب علی بابا تجربه کاربری و سادگی محیط خرید است. فارسی بودن و سازگاری محیط خرید با مرورگرهای مختلف باعث شده است که خرید با استرس کمتری انجام شود و در نتیجه تجربه مثبتی در ذهن مشتری نقش ببندد.

چه موانعی بر سر راه بود؟

زمانی که علی بابا کارش را شروع کرد زیرساخت نرم افزاری برای رزرو آنلاین وجود نداشت. هزینه زیاد و سرمایه انسانی خوبی می خواست تا چنین زیرساختی را بسازید. محدودیت های قانونی و ترس مراجع ذی صلاح از یک موضوع جدید که تا کنون اجرا نشده نیز بماند! همه اینها دلایلی بود که باعث شده بود تا آن روز کسی به صورت جدی وارد این فضا نشود. علی بابا وارد شد و پشتکار نشان داد. به همین سادگی امروز پیشتاز این بازار است.

ترب

ترب توسط دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف پایه گذاری شد و کمتر از ۲ سال سن دارد. در واقع یک فروشگاه اینترنتی مستقل نیست بلکه یک سیستم جستجو در فروشگاه های اینترنتی ایرانی است. این سیستم با همکاری فروشگاه های معروف و معتبر ایرانی اقدام به ساخت سایت و اپلیکیشنی با نام ترب کرده است. شما می توانید در این سایت محصولی را جستجو کنید و ترب به شما لیستی از این محصول بر اساس تصویر، قیمت، مدل و فروشگاه فروشنده ارائه می کند. شما می توانید با کلیک روی آن محصول مستقیماً به صفحه مربوطه به آن فروشگاه بروید و خرید خود را انجام دهید.

امکان جدیدی که ترب آورده است بخش تخفیف ها است. شما می توانید محصولات تخفیف دار در فروشگاه های اینترنتی را جستجو کنید و خریدهای به صرفه تری انجام دهید. ترب بدون سرمایه خاصی شروع به کار کرد که پس از چند ماه توانست سرمایه گذار جذب کند و اینگونه کار خود را گسترش دهد. می گویند در زمانی که آمریکایی ها تب جستجوی طلا پیدا کرده بودند فردی با فروش کلنگ و بیل به آنها ثروتمند شد. ترب نمونه ای از هوشمندی است، چرا که با رشد فروشگاه های اینترنتی نیاز به سیستمی که آنها را در یک مکان برای کاربران گردآوری بوجود می آید.

ماهانه ۲۲۰ هزار کاربر از ترب بازدید می کنند و رتبه ۷۶۴ ایران به ترب اختصاص پیدا کرده است. ترب نیز ۵۰% از کاربران خود را از موتور جستجو بدست می آورد. موتور جستجو منبعی بسیار خوب برای جذب مخاطبین مرتبط به سایت هستند. تمرکز بر روی موتور جستجو کار سخت و هزینه بری است اما در بلند مدت نتایج بسیار شگفت انگیزی ایجاد می کند.

چه موانعی بر سر راه بود؟

پیدا کردن راهی که بتواند اطلاعات را به صورت خودکار از سایت های فروشگاهی که هر کدام به شیوه ای خاص طراحی شده اند جمع آوری کند چالشی بود که باعث شده بود افراد زیادی سمت ایده ای چنین هوشمند نروند. حتی اگر شما چنین کاری را می توانستید انجام دهید برای بقا و رشد خود نیاز به درآمد داشتید! ترب از پس این چالش ها برآمد، به گونه ای که حالا فروشگاه ها به دنبال همکاری با آنان هستند.

فراموش نکنیم:

واقعیت این است که اکوسیستم اقتصادی ایران پیشرفته نیست و همه مثال های توضیح داده شده با اینکه خلاقانه به نظر می رسند، در جاهای مختلف دنیا پیاده سازی شده اند و نتیجه خود را پس داده اند. هنوز فرصت های طلایی بسیاری در بازار آنلاین ایران وجود دارد که می توان با پشتکار و هوشمندی آنها را آشکار و استفاده کرد.

نویسنده : کمیل غفورمحسنی (مدرس و مشاور مدیریت)  –  منبع : مجله موفقیت