مدل پنج ام (۵Ms) در برنامه ریزی تبلیغات
ممکن است شما نتوانید یک برنامه تبلیغاتی هرچند ساده و کم هزینه و مختصر را برای موسسه تجاری خود طراحی کنید ولی می توانید با آشنایی با اصول و مراحل تصمیم گیری در آن، در این فرآیند مشارکت و یا این کار را هدایت و کنترل کنید. یک مدل ساده مراحل عملیاتی و تصمیم گیری نسبت به فعالیت های تبلیغاتی در شکل زیر ملاحظه می شود.
به موجب این مدل، ابتدا هدف از انجام تبلیغات باید معین و مشخص شود. سپس معین گردد که مخاطب کیست و چه پیامی را می خواهیم برای او ارسال کنیم. طبیعتا قدم بعدی این است که این پیام توسط چه رسانه ای باید ارسال شود و اصولا مخاطب مورد نظر به چه رسانه هایی دسترسی و به چه رسانه هایی علاقه و گرایش دارد. در این مرحله یعنی با تشخیص درست مخاطب و رسانه و شکل و ابعاد و اندازه و دفعات تکرار و پخش تبلیغات، تخمین بودجه و هزینه لازم برای انجام کار به راحتی انجام می شود و باید توجه داشت که قطعیت بودجه در ابتدای کار و بدون توجه به مخاطب و رسانه و تولیدات لازم تبلیغاتی به هیچ وجه درست نیست و نهایت اینکه پس از اجرای کار باید چگونگی مفید بودن یا نبودن کار بررسی و ثمربخشی تبلیغات انجام شده با ملاک های کمی اندازه گیری شود. به موجب این مدل پنج زمینه اصلی تصمیم گیری و یا زمینه هایی که مدیر یا کارشناس تبلیغات باید نسبت به آن ها آگاه باشد و فکر کند، به قرار زیر است:
- هدف یا رسالت (Mission)
- پیام (Message)
- رسانه (Media)
- هزینه و بودجه (Money)
- ارزیابی (Measurement)
توجه: نظر نویسنده کتاب بر این بوده که هزینه و بودجه باید پس از انتخاب پیام و رسانه بررسی شود در صورتیکه در مدل اصلی بعد از هدف و میزان بودجه به سراغ انتخاب پیام و رسانه می رویم. این تفاوت دیدگاه در کتاب های مختلف دیده می شود. اما نکته مهم این است با توجه به کسب و کار و رقابت در حوزه تخصصی کسب و کار، تصمیم گیری در مورد بودجه و سرمایه گذاری بر روی تبلیغات صورت می گیرد که در “رمز و راز تبلیغات پولساز” در مورد این مباحث توضیحات کاملی داده شده است که شما را از قید و بند مدل های مختلف رها می کند تا با تیزبینی و درک خودتان از فضای کاری مسیر تبلیغاتیتان را مشخص کنید.
مدل هشت ام (۸Ms) در برنامه ریزی تبلیغات
عده دیگری از اساتید تبلیغات، مدل پنج ام را بصورت زیر توسعه داده اند:
- کالا (Merchandise)
- بازار (Market)
- انگیزه (Motive)
- هدف و ماموریت (Mission)
- پیام (Message)
- رسانه (Media)
- بودجه (Money)
- ثمربخشی (Measurement)
این مدل بسیار کاربردی تر از مدل پنج ام است زیرا؛
- تا کالایی در بین نباشد که نیازی را برطرف کند و مورد قبول مشتری قرار گیرد، ایجاد ارتباط معنایی نخواهد داشت.
- هرکالایی، اگر بر فرض منظبق با نیاز نیز باشد باید در محیط بازار قرار گیرد تا ایجاد ارتباط در مورد آن ثمربخش باشد و در هر بازاری پنج عنصر وجود دارد که یکی از آن ها کالا است و سایر عناصر عبارتند از: مشتری یا خریدار، عرضه کننده یا فروشنده، عوامل توزیع (که شامل عمده فروش ها، خرده فروش ها و واسطه ها می باشد)، نظام پرداخت و روش قیمت گذاری و بالاخره قوانین ناظر بر داد و ستد.
- یک ارتباط تجاری برای ثمربخش بودن به انگیزه نیاز دارد و طرفین ارتباط نیز فقط خریدار و فروشنده نیستند. انگیزه های مختلفی برای عناصر متفاوتی باید ایجاد گردد. مانند اقلام پروموشن برای فروشنده های داخل بنگاه اقتصادی (staff promotion )و اقلام پروموشن برای خرده فروش ( trade promotion )
- پنج عنصر بعدی همان عناصر مدل پنج ام است.
برخی از علمای تبلیغات عنصر نهمی به نام “Men” که مراد از آن مردم یا انسان یا مشتری است به این ترکیب افزوده اند.
عنصر مشتری یا مخاطب اگر چه تا به حال رسما در مدل وجود نداشته، اما اصلی ترین عنصر هر ارتباط است و تا مخاطب یا گیرنده مشخص برای پیام وجود نداشته باشد، ارسال پیام بی مفهوم و بی نتیجه خواهد بود.
منبع: کتاب کمپین تبلیغاتی بازرگانی از ایده تا اجرا
مسیر ذهنی، آموزش مدیریت
