در مطلب قبل آموزش تندخوانی – قسمت اول با مزایا و اهمیت یادگیری تندخوانی آشنا شدیم و توانستیم سرعت خواندن مان را پیش از شروع به یادگیری اندازه گیری کنیم.

آیا تا به حال به نحوه خواندن خود و ارزیابی از اطلاعات فکر کرده اید؟  لطفا نظرتان را درباره این جملات به صورت (صحیح) یا (غلط) برای خود یادداشت کنید.

• کلمات یکی یکی خوانده می شوند.
• خواندن بیش از ۵۰۰ کلمه در دقیقه غیر ممکن است.
• اگر سریع بخوانید، نمی توانید آنچه را که دارید می خوانید، درک کنید.
• سرعت بالا در خواندن، به معنی تمرکز پایین است.
• سرعت طبیعی برای خواندن، سرعت متوسط است و بنابرین بهترین شیوه یادگیری تندخوانی، با سرعت متوسط خواندن است.

در واقع پنج جمله بالا همگی غلط هستند، اجازه دهید علت آنرا بگویم:

• کلمات یکی یکی خوانده می شوند.

غلط، ما با این هدف می خوانیم که به معنی کل جمله دست یابیم، نه برای این که کلمات را به شکل منفرد درک کنیم.

• خواندن بیش از ۵۰۰ کلمه در دقیقه غیر ممکن است.

غلط، ما در هر لحظه می توانیم تا شش کلمه و در هر ثانیه تا بیست و چهار کلمه را جذب و درک کنیم. با تمرین می توان حتی به سرعت ۱۰۰۰ کلمه در دقیقه و بیشتر نیز رسید.

• اگر سریع بخوانید، نمی توانید آنچه را که دارید می خوانید، درک کنید.

غلط، کسی که سریعتر می خواند، قسمت بیشتری از آنچه که در جمله گفته شده را درک می کند، سطح تمرکز بالاتری را تجربه می کند و زمان بیشتری برای مرور بخش های مورد علاقه اش خواهد داشت.

• سرعت بالا در خواندن، به معنی تمرکز پایین است.

غلط، هر چه سریعتر بخوانیم انگیزه بیشتری پیدا می کنیم و دقت و تمرکزمان بیشتر می شود.

• سرعت طبیعی برای خواندن، سرعت متوسط است و بنابرین بهترین شیوه یادگیری تندخوانی، با سرعت متوسط خواندن است.

غلط، سرعت طبیعی برای خواندن، سرعت متوسط نیست. این صرفا از محدودیت های شیوه آموزش ما در خواندن ناشی می شود.

ممکن است ذهن ما با فرضیات اشتباه مانع پیشرفت ما شود، تغییر عقیده شخصی درباره جملات بالا ما را در درک بهتر فرایند تندخوانی کمک خواهد کرد.

افرادی که دارای سرعت متوسط در خواندن (متن ساده و نه علمی) هستند، به طور متوسط در هر دقیقه ۲۰۰ الی ۲۴۰ کلمه می خوانند. وقتی که در حال خواندن هستیم، چشم های مان پرش های کوتاه و منظم دارند، مکث می کنند یا خیره می شوند، تا اطلاعات را بگیرند. می توانیم با تمرین با صرف وقت کمتری در هر مکث، بهبودی فوری در سرعت خواندنمان ایجاد کنیم.

حرکات چشم یک کتابخوان ضعیف به این صورت است که گاهی روی کلمات دو برابر افراد مکث می کنند و ثابت می مانند. مکث اضافی به این دلیل ایجاد می شود که این کتابخوان اغلب کلمات را از نو (دوباره) می خواند، گاهی به عقب نگاه می کند یا حتی می پرد تا مطمئن شود که معنی صحیح را درک کرده است. تحقیقات نشان داده است که در ۸۰% موارد وقتی که این افراد را از پریدن یا نگاه کردن به عقب منع می کنند، باز هم آنها توانستند همه اطلاعات ضروری متن را جذب کنند.

چطور مکث بیهوده نکنیم و به عقب پرش نکنیم؟

وقتی بچه ها خواندن یاد می گیرند، اغلب آنها با انگشت اشاره خود خطی از کلمات را که از یک طرف به طرف دیگر صفحه کشیده می شود دنبال می کنند. این کار به آنها کمک می کند تا تمرکز و جهت حرکت خود را برای خواندن کلمات پیدا کنند. به طور سنتی و معمول آنها از انجام چنین کاری منع می شوند، زیرا اعتقاد اشتباهی وجود دارد که این روش سرعت خواندن آنها را پایین می آورد. اکنون ما می دانیم که چیزی که سرعت آنها را پایین می آورد حرکت یا جهت انگشتان آنها نیست، بلکه سرعت حرکت انگشتان آنهاست. بنابرین به جای این که از آنها بخواهیم دست از این کار بکشند، باید آنها را تشویق کنیم که انگشتان خود را سریعتر در طول خطوط حرکت دهند.

استفاده از انگشت برای دنبال کردن کلمات در تندخوانی!

برای آنکه تفاوت بین حرکت چشمی که به آن کمک می شود و چشمی دیگر که این کمک را دریافت نمی کند، این آزمایش را با یکی از دوستان خود (یا خودتان به تنهایی) انجام دهید: دایره بزرگی را در ذهن خود تجسم کنید. آنگاه با چشم خود آن دایره را در هوا دنبال کنید. تقریبا همه افراد بدون استثنا با این تمرین شکلی تولید می کنند که با دایره خیلی فاصله دارد! و بیشتر شبیه به خطوط درهم و نامنظم است که در شکل پایین سمت چپ نشان داده شده است.

اکنون این کار را دوباره انجام دهید، اما این بار از دوست خود (یا خودتان) بخواهید که با انگشت شکل دایره را در هوا ترسیم کند و شما هم با چشم خود آن را دنبال کنید. اکثر افراد چشم هایشان به آرامی و تقریبا به شکل یک دایره کامل حرکت می کند. (تصویر بالا سمت راست)

پس می شود به سادگی فهمید که چشم با داشتن یک راهنما بسیار راحت تر می تواند چیزی را دنبال کند، و بنابرین حرکت چشم آرامتر و کارآمدتر خواهد بود. این به این دلیل است که چشم ها طوری برنامه ریزی شده اند که حرکت را دنبال کنند. جهت یابی با انگشت پیش از اینکه مضر باشد، عملا می تواند به یادگیری تندخوانی کمک کند. من پیشنهاد می کنم که بجای انگشت که ممکن است بزرگ و قطور باشد و برخی از کلمات را از دید پنهان کند، از یک وسیله کمکی ظریف و باریک استفاده کنید.

توجه کنید که ساده ترین راه برای اینکه خودتان را مجبور کنید سریعتر بخوانید تمرین است، تمرین کنید که از عادت مکث، پرش به عقب و دوباره خوانی دست بردارید.